ANASAYFA GÜNDEMSİYASETMANŞET HABEREKONOMİSPORRÖPORTAJLAR YAZARLAR KURULUŞ KÜNYE İLETİŞİM

21.02.2022

LALE DEVRİ VE RÖNESANS (6)

Fakat padişah ordusunun askerleri de isyancılara katılınca II. Mustafa(6.2.1664 – 29 !2.1703)tahttan indirildi, ayni anneden kardeşi III. Ahmet  22 Ağustos'ta (30.12.1673 – 1.7.1736)  tahtta çıkarıldı.III. Ahmet'in annesi, IV.Mehmet'in (2.1.1642 – 6.1.1693) eşi Gülnuş Sultan (1642 – 6.11.1715) (Evmenia Voria) Yunan asıllı idi. Feyzullah Efendi ve yanındakiler gelirken, Varna'da  yolda yakalandı ve öldürüldü. II.Mustafa ise yaşamının sonuna kadar sarayda kapalı kaldı.III. Ahmet sarayda yetişmiş ve bir derece özgürlük ve eğitime sahip olmuştu. Onu tahtta çıkaran askerler o güne kadar görülmemiş büyüklükte bir cülus bahşişi aldılar. III Ahmet şiir, resim ve hat sanatı ile ilgilenirdi.  Devlet işlerine de önem verirdi. İsyancılar cülus bahşişi yanında önemli mevkilere getirilmişlerdi.Bu bahşiş  Feyzullah Efendi ve yandaşlarının el konulan mal ve mülkünden elde edilmişti. İsyana katılmayan askerler ayni bahşişi ve mevkileri istediler. Silivri'de toplandılar. Tahtta  Osmanlı ailesini indirip Kırım soyundan birini yada Sokullu Mehmet Paşa ile II. Selim'in kızının ailesinden birini getirmeyi istiyorlardı. Bu olmadı. Bunun üzerine Trakya'yı yağmaladılar. Ve yeni bir isyan çetesi oluştu. Padişah bu tehdidi çeşitli yöntemlerle önledi. Kontrolü sağladıktan sonra yönetimi vezirlerine bırakt

III.Ahmet'in ilk sadrazamı Çorlulu Damad Ali Paşa (1670 – 1711) 1706 -1710  arasında görevde kaldı. Bu yüzyılda bile alt sosyal sınıflardan bir çocuğun Osmanlı düzeni içinde yüksek mevkilere gelmesinin iyi bir  örneği olan Ali Paşa çiftçi ya da berber bir aileden geliyordu. Sarayda yükselmişti.

Edirne olayı sırasındaki yeteneği nedeniyle padişahın dikkatini çekmişti. Suriye Beylerbeyi olmuş, 1708'de  II.Mustafa'nın kızı Emine Sultan'la evlenmişti. Görevi sırasında savaşlardan kaçınmış, denk bütçe yanlısı olmuş, saray masraflarını özellikle mutfak masraflarının azaltılmasını istemiş, III. Ahmet'in rakiplerini öldürtmüş , mallarına el koymuş ve bunları zeamet ve tımar geliri sağlamak amacıyla iltizam'lara dönüştürmüştü. Edirne olayı ile ilgili askerler , askerlikten atılmış, Mezomorto Hüseyin  Paşa'nın denizcilik reformları sürdürülmüş , yeni gemiler ve geniş çaplı toplar satın alınmıştır.Tımar ve kapıkulu askerleri güçlendirilmiş, silahlı kuvvetler Köprülüler dönemindeki gibi en güçlü düzeyine çıkmıştır.(Shaw,312).

Büyük Petro İsveç Kıralı XII. Karl'ı Poltova'da 8 Temmuz 1709'da rahatlıkla yendi. Bu durum Avrupa dengesini Ruslar lehine bozdu. Çorlulu Ali Paşa Kıral Karl'ın ve Kazak Atamanı Mazepa'nın 1709 Temmuz'unda Lehistan'dan kaçarak Osmanlı topraklarına sığınmalarını onaylamıştı.. Kırım Hanı'nın yandaşları ve sadrazamın muhalifleri Kıralı destekliyor, kıral da Fransız elçisinin para yardımıyla kendine bir yer bulmaya çalışıyordu.İngiliz ve Rus elçiler de barışı istiyordu. Sonunda savaş yanlıları kazandı. Halep Beylerbeyi Baltacı Mehmet Paşa(1652 – 7. 712) 18.Ağustos 1710 ile 20 Kasım 1711  arasında kaldığı sadrazamlığa getirildi.

Çar Petro, Eflak ve Buğdan beylerinden  kendisine destek sözü almıştı. Padişah Rusların egemenliğindeki Ortodoks  Hıristiyan uyrukluların ayaklanmasını bekliyordu. XII.Karl'ın Osmanlı topraklarında bulunmasını öne sürerek Petro saldırıya geçti. Osmanlı divanı 20 Aralık 1710'da toplandı ve Rusya'ya savaş ilan etti ve gelecek iki yüz yıl sürecek Osmanlılar'la Ruslar arasında Doğu sorunu başlamış oldu. Rusya çeşitli nedenlerle savaşı geçiktirdi. Sefer planlarını değiştirdi, ordusunu çabucak toparlayamamıştı. 24 Mayıs 1711'de Osmanlılar İstanbul'dan yola çıktı. Ruslar da Lehistan'dan geçmiş, 1 Temmuz'da Prut nehrini aşmıştı. Buğdan'a girdiklerinde genel bir kıtlıkla karşılaştılar. Halk dağlara kaçmıştı. Prens ,Rusya'ya verdiği destek sözünü yerine getiremedi..Baltacı Mehmet Paşa , Eflak'tan sonra Buğdan'a girince Çar Petro kaçmak istedi. Prut'u geçmeye çalışırken, 20 Temmuz'da  Osmalılar tarafından kuşatıldı.Bu o zamanın en büyük bunalımı idi. Rusya ve Petro Osmanlıların eline düşmüştü. Osmanlı topçusu Petro'nun kampını topa tutuyordu. Ruslar yiyecek ve malzeme sıkıntısı çekiyordu. Sadrazam koşulsuz teslim ve her türlü toprak ve başka ödünler isteyebilirdi. Fakat onun da malzemesi azalmıştı. Kendisini  destekleyen Tatarların desteğinin devam edip etmeyeceği belli değildi.Ruslar'a da kuzeyden yardım gelme  ihtimali vardı. Ruslar Osmanlı'dan aldıkları bütün toprakları geri vermeleri koşuluyla barış teklif ettiler. Baltacı buna hazırdı.O  Rus toplarının teslim edilmesini de talep etmişti. Osmanlılar , her şeyi kaybetmek korkusundan dolayı , 23 Temmuz 1711'de yaptıkları Prut anlaşması ile , elde edebileceklerinden çok şey yitirdiler.


Bu yazı 310 defa okundu.


Yorumlar


Ad Soyad E-Mail
GÜNDEMSİYASETMANŞET HABEREKONOMİSPORRÖPORTAJLAR YAZARLAR ARŞİV

KONUMUMUZ

Altıeylül / Balıkesir

ADRES

Altıeylül Mah. Çiğdem Sok. İnaler İş Mrk.No: 8 1/1 Altıeylül / Balıkesir
MND Ajans
©2020 | Tüm Hakları Saklıdır
MND Ajans