ÇİN VE MAGNA CARTA
Magna Carta'nın 800.yıl dönümü nedeniyle Çin'in başkentindeki People's University Museum'da bir sergi hazırlanmıştı. Bu sergiye, kişisel hakların savunucusu Magna Carta da getirilmişti. Serginin açılışına bir iki saat kala , bu serginin, içeriğinin bu günkü modern Çin için çok duyarlı olmasından, iptal edildiği ilan edildi. Üniversitenin Hukuk Fakültesi'nin organize ettiği bu sergiyi gezmek için hukuk talebeleri sabahın çok erken saatlerinde sıraya girmeye başlamıştı bile. Magna Carta'nın Çin'e girişi daha ilk gün engellenmişti.
Bu durumda 1215 tarihli Magna Carta ‘nın 1217 versiyonunu görmek için tek çare, İngiliz Büyükelçiliğine bu isteğinizi kaydettirmenizdi. Ancak böylece büyükelçinin evinde sınırlı ziyaret olanağını elde edebiliyordunuz.
Olayı öğrenen üst düzey bir Çinli buna hiç şaşırmamıştı, ‘'Bu normal bir şey. Çin'de bir çok etkinlik son dakikada politik ve kamu güvenliği nedeni ile iptal edilebilir'' demişti (Calum Mac Leod; Magna Carta hits Great Wall in China, The Times, 14.10.2915). Bir başka yetkili bu sergi için izin alınmadığını söyledi. Bir diğeri, olayın Çin için çok duyarlı olduğuna işaret etti. 800 yıl sonra bile Magna Carta'nın konuşulmasına, Çin'de izin yoktu. Magna Carta'nın taşıdığı temel ilkeler, bireyin özgür oluşu, kıralın tanrıdan gelen bir yetkiye sahip olmadığı, kıralın hukukun üstünde olmadığı, bir kimsenin yargılanmadan cezalandırılamayacağı ve malına el konamayacağını, kıralın istemesiyle vergilerin konamayacağı ve kıralın kiliseye karışamıyacağını içeriyordu.
2008 yılında 17.7.1960 doğumlu ünlü avukat Profesör He Weifang bu durumu protesto etti ve Çin‘de hukuk reformunun gereği hakkında birçok yazı yazdı. Pro-demokrasi manifestosu Charter 08'i imzaladı. 2008'de Pekin üniversitesinden, Çin Komünist Partisi isteğiyle, istifa etmek zorunda kaldı. Uzak bir kıyı şehir, Shihezi'deki Xinjiang'ta görevlendirildi. 6.10.2010'da Stockholm'da verdiği konferans Çin'de hukuk reformu ve konuşma özgürlüğünü içeriyordu .2023'te emekli oldu. 2008 yılı dökümanının ana yazarı Liu Xiaobo (28.12.1955 – 13.7.2017) idi ve Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştı. İnsan Hakları savunucusuydu. Bir çok kez hapse girdi. 26 Haziran 2017'de kanser hastalığı nedeniyle hapisten çıktı ,13 Temmuz 2017'de öldü.
15 Nisan – 4 Haziran 1989'daki Pekin'in Tiananmen Meydanındaki öğrenci protestoları, Çin Komünist Partisi genel sekreteri pro-reform taraftar Hu Yaobang'ın öldürülmesi, ekonomik reform ihtiyacı, artan enflasyon, politik yozlaşma ve nepotizm, özellikle Zhao Ziyang ve Deng Xiaoping'in çocuklarını içeren nepotizm, bu protestoların kaynağı idi. Amaç Çin Komünist Partisi'ndeki yolsuzlukları önlemek, demokratik reformları sağlamak, basın, düşünme, konuşma ve ortaklıklar kurma özgürlüklerine kavuşabilmekti. Bunun için açlık grevine gidilecek, oturarak eylem yapılacak, normal düzene uyulmayacak, gösteri yürüyüşlerinde bulunulacaktı. Neredeyse 800 yıl önce bu özgürlükler İngiltere'de halka verilmişti. Ya da halk bunları almıştı
Gösteriler en üst düzeye çıktığında Tiananmen Meydanı'nda bir milyon kişi toplanmıştı ve gösteriler Çin'in 400 şehrine yayılmıştı. Protestocularla hükümet arasında barışçı bir anlaşma yapılamadı. 20 Mayıs'ta the State Council sıkı yönetim ilan etti. Pekin'e 300,000 asker gönderdi. 2 Haziran'da meydana tanklar girmeye başladı. 4 Haziran'da kanlı bir mücadele başladı. Bazılarına göre onbinlerce, bazılarına göre binlerce kişi öldü. Binlercesi yaralandı. Hükümet başka şehirlerdeki protestoları durdurdu ve büyük oranda tutuklamalar yaptı, protestoculara sempatizanı olanları bile hapse attı. 1986'da ancak normalleşme başlayabildi.
